Aluminium jest metalem znanym i szeroko wykorzystywanym zarówno w przemyśle, jak i w każdej możliwej dziedzinie techniki (samoloty, statki, podzespoły komputerowe),a szczególnie w budownictwie-jako profile aluminiowe do poliwęglanu są bardzo chętnie stosowane ze względu na swą chemiczną odporność wykorzystywane jako elementy konstrukcyjne dzięki którym możemy wykonać zadaszenia z poliwęglanu i świetliki dachowe. Metal ten jest także z powodzeniem stosowany w szeroko pojętym gospodarstwie domowym. W niniejszym artykule będzie stosowana nazwa Aluminium jako, iż jest to glin techniczny.
Aluminium jest potoczną nazwą pierwiastka Glin, jednego z najbardziej rozpowszechnionych pierwiastków w skorupie ziemskiej- spotyka się go w mikach, skaleniach. Dla celów technologicznych wydobywa się rudy Kriolitów (Na3AlF6), oraz boksytów (Al2O3 x nH2O), warto dodać, że przez wieki nie potrafiono uzyskiwać metalicznego glinu przez standardowe procesy hutnicze- na dzień dzisiejszy metal ten uzyskuje się przez elektrolizę stopionych soli glinu. Metal techniczny dzieli się na trzy podgrupy: Aluminium rafinowane ( o czystości 99.99%), hutnicze (czystości 99.0 %), oraz powszechnie stosowane ze względów ekonomicznych- z przetopu złomu (czystość 96.5% -87.0 %), jest to metal stosunkowo niedrogi na tonie- według najnowszych kursów (stan na 30 Stycznia 2015) tona tego metalu kosztuje 1837 USD , dużo mniej niż np. miedź, nikiel czy inne metale, warto jednak podkreślić że kurs tego metalu ulegał w 2014 stosunkowo dużym wahaniom (np. w listopadzie 2014 cena za tonę wynosiła 2042 USD).
Samo aluminium jest metalem trudnym w obróbce mechanicznej- zmienia się to poprzez dodanie do stopionego metalu dodatków stopowych (zazwyczaj są ich śladowe ilości), lub poprzez obróbkę cieplną- wtedy właściwości mechaniczne zwiększają się wręcz wybitnie. Warto dodać, ze roczna produkcja aluminium wynosi aż 26 milionów ton za rok 2007. Metal ten jest też bardzo dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego.
Aluminium ma niezwykle istotną i pożądaną cechę- bardzo wysoki współczynnik odbicia promieniowania widzialnego jak i podczerwonego sprawia, że aluminium jest niezwykle cennym materiałem budowlanym, jako rodzaj reflektora promieniowania- odbija promieniowanie podczerwone, czyli cieplne co korzystnie wpływa na właściwości izolacyjne i dlatego tak chętnie wytwarza się z niego profile do poliwęglanu. Jako ciekawostkę - warto dodać, że często w domach za kaloryferami umieszcza się folię aluminiową jako właśnie reflektor promieniowania cieplnego. Metal ten również znalazł szerokie zastosowanie w technologii jądrowej min. z uwagi na odporność chemiczną- jako materiał na rury do transportu chłodziwa jak i jako materiał na koszulki do prętów sterujących reaktorem. Aluminium stosowane jest również do wyrobu luster- jest dużo tańsze od srebra i a posiada podobne właściwości odbijania światła.
Z punktu widzenia chemicznego glin nie powinien być metalem o jakichś specjalnych właściwościach, co więcej jako pierwiastek silnie elektrododatni wskazuje raczej na pierwiastek silnie korodujący, łatwo ulegającym wpływowi czynników zewnętrznych.
Tak jednak nie jest- Aluminium pokrywa się pod wpływem tlenu zawartym w powietrzu warstwą tlenku Al2O3 , warstwa ta tworzy swoistego rodzaju ochronę- jest twarda i odporna zarówno mechanicznie jak i fizycznie- ścieranie, zadrapanie. Co więcej naruszona warstwa tlenku odsłania czysty Al, który... natychmiast znowu pokrywa się warstwą tlenku glinu- te własności czynią aluminium doskonałym, lekkim i cennym materiałem mający zastosowanie min. w budownictwie – dzięki łatwości gięcia wykonuje się z niego świetliki dachowe szczególnie świetliki łukowe czy zadaszenia.
Aluminium jest jednak nieodporne na działanie stężonych i gorących zasad (niżej zostanie to wyjaśnione), oraz stężonych, gorących kwasów czy związków zawierających fluor.
Warto dodać, że aluminium jest odporne na czynniki atmosferyczne, ale nie jest odporne na zasady, szczególnie silne- dlatego do mycia materiałów z aluminium ABSOLUTNIE nie stosuje się substancji takich jak „kret w granulkach”, lub silnie zasadowe substancje czyszczące takie jak np. substancje do czyszczenia toalet, w reakcji z wodorotlenkiem sodowym zawartym w „krecie” następuje reakcja w wyniku której powstaje wodorotlenek glinu, w wyniku której np. zlew z aluminium po prostu ulega zniszczeniu. Poniżej została przedstawiona ta reakcja. Bardzo ważny jest fakt, że taki układ silnie się ogrzewa a dodatkowo w wyniku reakcji powstaje wodór- bezbarwny i bezwonny gaz mający silne właściwości wybuchowe. Dlatego jak podano wyżej należy absolutnie ze względów bezpieczeństwa unikać jakiegokolwiek kontaktu materiałów z aluminium z zasadami NaOH, czy KOH.
Reakcja czystego Aluminium z zasadą (tu: NaOH):
2Al(s) + 2NaOH(aq) + 6H2O → 2Na+(aq) + 2[Al(OH)4]- + 3H2(g)
Do czyszczenia materiałów z aluminium doskonale nadają się substancje takie jak rozcieńczony ocet, aceton, czy rozpuszczalniki do farb- w szczególności gdy np. profile do poliwęglanu są pokryte tłuszczem (z procesów gastronomicznych). Najczęściej produkt handlowy jest dodatkowo pokryty dodatkowymi warstwami tlenku glinu otrzymywanym w procesie anodowania elektrolitycznego- co znacznie zwiększa odporność aluminium na warunki zewnętrzne. W tabeli poniżej pokazano jak aluminium zachowuje się wobec różnorakich substancji. Warto dodać, że aluminium jest ABSOLUTNIE odporne na substancje organiczne (smary, tłuszcze, alkohole itd.)
Porównanie odporności jaką posiadają profile aluminiowe do poliwęglanu z różnymi substancjami i związkami chemicznymi | |
---|---|
Substancja | Odporność w temp. 23 stopni C. |
Związki organiczne | Dobra |
Chlorowane związki organiczne | Dobra/ Zła |
Chlorek Glinu (Al Cl3) | Zła |
Ałuny | Średnia |
Amoniak | Dobra |
Chlorek Amylowy | Dobra |
Masło | Dobra |
Suchy lód | Dobra |
Tetra chlorek węgla (tetra) | Zła |
Woda deszczowa | Dobra |
Woda mineralna | Dobra |
Cydr | Dobra |
Tłuszcze | Dobra |
Fluor | Dobra |
Formalina | Dobra/ Średnia (dla dużego stężenia dobra, dla 20 % średnia) |
Sok owocowy | Dobra |
Woda utleniona stężona | Dobra |
Jodyna | Dobra (warunkowo- dłuższa ekspozycja może prowadzić do powstania plam i zacieków) |
Rtęć | Zła (tworzy się amalgamat rtęciowo- glinowy) |
Kwas azotowy stężony | Zła |
Kwas azotowy rozcieńczony | Dobra |
Zasady (NaOH, KOH) | Bardzo zła |
Aluminium bardzo dobrze łączy się z innymi materiałami np. z blachą ocynkowaną, uszczelkami EPDM czy tworzywami sztucznymi takimi jak np. poliwęglan (PC) a jego właściwości antykorozyjne sprawiają, że nie trzeba go nawet malować, nie reaguje chemicznie w żaden sposób z tymi materiałami co podnosi jego wartość jako materiał konstrukcyjny- warto też dodać, że w przeciwieństwie do np. materiałów stalowych, które korodując tworzą trudno usuwalne osady rdzy aluminium absolutnie „nie zostawia takich śladów”.
Przytoczone rozważania wskazują, że Glin jest jednym z najważniejszych metali w technologii ,ze względu na właściwości zarówno fizyczne jak i chemiczne. Ma bardzo szerokie zastosowanie a profile aluminiowe do poliwęglanu, jako element konstrukcyjny zadaszeń z poliwęglanu mogą z powodzeniem służyć użytkownikom przez bardzo długie lata. Dlatego też firma ESKADE SYSTEM z Rybnika zaleca stosowanie profili aluminiowych do poliwęglanu razem z blachą aluminiową, ocynkowaną, lub lepiej z blachą tytanowo-cynkową.