Słownik pojęć oraz popularnych i określeń używanych przy wykonywaniu świetlików dachowych oraz przy pomocniczych
robotach dekarskich
Centrala sterująca – Urządzenie elektroniczne zarządzające otwieraniem oraz zamykaniem elementów
uchylnych oraz innych urządzeń jak czujka wiatrowo deszczowa z którymi sprzężony jest układ. Z centrali
wyprowadzone są przewody sterujące do przycisków otwórz – zamknij. Centrala sterująca przystosowana jest do
sterowaniem do 18 siłownikami elektrycznymi. Istnieje możliwość pogrupowania siłowników w sekcje i zarządzanie
mimi niezależnie.
Cokół świetlika – inaczej podstawa świetlika – element łączący świetlik dachowy
z dachem - jej zadaniem jest ułatwienie spływu śniegu oraz wody deszczowej z połaci świetlika. Im świetlik ma
większą szerokość tym podstawa powinna być wyższa.
Czujka pogodowa – potoczna nazwa zintegrowanego czujnika pogodowego którego zadaniem jest
samoczynne zamknięcie otwartych klap przewietrzających lub okien dachowych w przypadku załamania pogody. Czujka
pogodowa wysyła impuls do centrali sterującej która z kolei powoduje zamknięcie klap przewietrzających
Czujnik deszczu – urządzenie montowane na powierzchni dachu w pobliżu świetlików lub okien
dachowych zaopatrzonych system automatycznego elektrycznego otwierania. Zadaniem jest wysłanie sygnału do centrali
sterującej w sytuacji gdy spadnie deszcz. Czujka deszczu posiada na swojej powierzchni obwód elektryczny, zaś
spadające krople deszczu zamykają obwód. Zamknięcie obwodu powoduje wysłanie impulsu do centrali sterującej.
Czujka deszczowa posiada system podgrzewania który się włącza samoczynnie po opadzie deszczu. Zadaniem
podgrzewacza jest wysuszenie czujki pogodowej po ustaniu deszczu, Czujka pozbywa się pozostających na jej
powierzchni kropel deszczu zamykających obwód dzięki czemu klapy przewietrzające można ponownie otworzyć. Po
wysuszeniu podgrzewacz wyłącza się automatycznie nie powodując tym samym poboru prądu. Czujnik deszczu posiada
ustawienia które nie mają możliwości regulacji oraz kalibracji.
Czujnik dymu – element wchodzący w skład techniki przeciwpożarowej - mechanizm powodujący
samoczynne otwarcie klapy dymowej poprzez podanie impulsu do siłownika w którym sprężony jest dwutlenek węgla.
Najczęściej stosowanymi są układy izotopowe. Impuls podawany jest w przypadku gdy cząsteczki dymu ulegną
połączeniu ze zjonizowanymi.
Czujnik wiatru – drugi element po czujce deszczu wchodzący w skład czujki pogodowej, jego zdaniem
jest monitorowanie siły wiatru występującego w rejonie świetlików uchylnych lub okien dachowych. Czujnik
zaopatrzony jest w wiatraczek którego prędkość obrotowa wynika z aktualnie występującej siły wiatru. Za pomocą
potencjometru wbudowanego w urządzenie ustala się próg siły wiatru po którym wysyłany jest impuls informujący o
przekroczeniu ustalonej wartości. Impuls przesyłany jest do klapy wentylacyjnej powodując jej samoczynne
zamknięcie. Kalibracja czujnika wiatru powinna uwzględniać wielkość klapy, wysokość jej podnoszenia, orientację wg
stron świata z uwzględnieniem kierunku najczęściej występujących wiatrów
Docieplenie podstawy – wykonanie izolacji termicznej podstawy świetlika, w przypadku podstawy
wykonanej z wytłoczonej z blachy docieplamy jej wnętrze zazwyczaj za pomocą styropianu lub twardej wełny
mineralnej. Nie powinno się używać jako docieplenie wełny mineralnej miękkiej ponieważ będzie miała tendencję do
zsuwania się i pozostawianie miejsc niedocieplonych co powoduje powstanie mostków termicznych. W przypadku gdy
podstawa świetlika murowana jest z jest z cegieł, betonu, lub betonu komórkowego to wówczas docieplamy ją od
zewnętrznej strony.
Dachowa klapa rewizyjna – niewielkich rozmiarów wyłaz dachowych służący do wychodzenia na połać
dachu w celu wykonywania przeglądu dachu oraz innych urządzeń które się tam znajdują.
Dobór świetlików dachowych – każdy typ obiektu posiada indywidualne wymagania, przeznaczenie oraz
inne wymogi świadczące o ściśle określonymi precyzyjnym zarazem zapotrzebowaniu na światło. Nie powinno się
stosować zunifikowanego błędnie przyjętego procentowego udziału w odniesieniu powierzchni dachu. Na ilość
optymalnego światła w obiekcie mają wpływ takie czynniki jak: Przeznaczenie docelowe obiektu, wysokość od posadzki
do świetlików, kubatura obiektu. Kształt świetlików, przepuszczalność światła, barwa wypełnienia, jego
izolacyjność, powierzchnia świetlików, zasadność występowania okien oraz innych przeszkleń. Wybór świetlików
powinien uwzględnia także takie czynniki jak wydajność i skuteczność wentylacji, a także czas w jakim pracownicy
będą znajdować się w obiekcie – (zmianowość) Znaczenie ma także kształt świetlików oraz skupienie lub rozproszenie
światła.
Doświetlacze piwniczne – nazwa sposobu doświetlania pomieszczeń położonych na równi lub poniżej
poziomu gruntu. Doświetlacz składa się z wierzchniego elementu światło przepuszczalnego oraz szczelnej obudowy,
która w swojej spodniej części posiada często otwory odwadniające służące do odprowadzania wody deszczowej. Ze
względu na swoją unikalną budowę stosowanie doświetlacy jest ograniczone, nie powinno się stosować doświetlaczy w
miejscach gdzie występuje podmakanie terenu lub może nastąpić zalanie czy podtopienie.
Doświetlenie dachu – Zamontowanie w powierzchni dachu przeźroczystych elementów światło-
przepuszczalnych których zadaniem jest dostarczenie do wnętrza obiektu naturalnego światła słonecznego.
Doświetlenie punktowe – niewielkie świetliki których zadaniem jest dostarczenie snopa światła do
ściśle określony punkt we wnętrzu obiektu. Ze względu na wysoką cenę wytworzenia oraz skomplikowany montaż
znajdują sporadyczne zastosowanie.
Dylatacja świetlika – Przerwa technologiczna w konstrukcji świetlika w którym zastosowano
materiały o różnorodnych współczynnikach rozszerzalności liniowej. Dylatacja stanowi szczelinę tworzącą miejsce
dla swobodnej pracy tych materiałów. Wielkość szczeliny dylatacyjnej ustala się uwzględniając długości
zastosowanych materiałów, ich skład, a także temperaturę podczas prac montażowych. Szczeliny dylatacyjne świetlika
można uszczelniać szczeliwami elastycznymi, jednak należy się liczyć z tym że mogą wypaść ze swoich gniazd
mocowania podczas dużych skoków temperatury.
Efekt cieplarniany, efekt szklarniowy – Niekorzystne zjawisko powstające w
obiektach w których zastosowano zbyt dużą powierzchnię przeszklenia w stosunku do powierzchni lub kubatury jak i
wysokości obiektu. Efekt ten pojawia się również w sytuacjach gdzie zastosowano wypełnienie o zbyt dużym
współczynniku przepuszczalności światła. Efekt szklarniowy /cieplarniany/ porównywalny jest do braku komfortu
towarzyszącego nam podczas wejścia w upalny dzień do szklarni.
Element uchylny świetlika – inaczej klapa przewietrzająca w świetliku
Grubość /szerokość/ podstawy świetlika – Wymiar mierzony na zewnątrz podstawy, W przypadku
podstaw wykonanych z blachy - wspomniany wymiar jest najczęściej równoznaczny z grubością docieplenia podstawy. W
przypadku murowanych lub wylewanych z betonu podstaw świetlika grubość podstawy liczona jest bez docieplenia
Glony wewnątrz płyt poliwęglanowych – wynik błędów montażowych wskutek których we wnętrzu komór
utrzymuje się za dużo wilgoci lub wody - co prowadzi do rozwijania się kolonii glonów. Często glony występują w
płytach poliwęglanowych które są położone pod zbyt małym kątem szczególnie na północnej stronie świetlików lub
zadaszeń. Glony również często pojawiają się w świetlikach lub zadaszeniach które nie posiadają skutecznych i
wydajnych odwodnień lub gdy odwodnienia te są niedrożne.
Klapa dymowa - Na skutek rozprężenia gazu klapa dymowa samoczynnie się otwiera. Ponieważ do
wyzwolenie klapy nie jest wymagane napięcie elektryczne - klapa dymowa otwiera się samodzielnie bez udziału
zewnętrzego zasilania.
Klapa przewietrzająca świetlika – stanowi jeden lub więcej segmentów /modułów/ świetlika które są
jednostronnie uchylane za pomocą siłowników najczęściej elektrycznych, rzadziej pneumatycznych. Najlepszą
szczelność uzyskuje się umieszczając klapy przewietrzające centralnie w najwyższym punkcie świetlika.
Klapa wentylacyjna – inaczej klapa przewietrzająca świetlika
Konserwacja świetlików dachowych – czynność polegająca na okresowym sprawdzeniu i utrzymywaniu w
czystości świetlików, zazwyczaj polega na spłukaniu świetlików wodą z niewielką ilością detergentu. Konserwacja ma
na celu głównie usunięcie pyłów oraz zanieczyszczeń z połaci świetlika szczególnie tych substancji które mogą mieć
negatywny wpływ na żywotność świetlika. Podczas konserwacji powinno się także przesmarować odpowiednim preparatami
uszczelki EPDM występujące w klapach przewietrzających oraz zawiasy. W przypadku jeżeli świetliki są zaopatrzone w
klapy przewietrzające powinno się sprawdzić działanie siłowników, w razie potrzeby wymienić zużyte uszczelki. Nie
powinno się myć świetlików za pomocą myjki ciśnieniowej ponieważ istnieje groźba wysunięcie się uszczelek, czy też
podwinięcia taśm paroszczelnych lub paroizolacyjnych.
Konserwacja czujnika deszczu – zabieg polegający na okresowym czyszczeniu powierzchni sensorów z
pyłów i zanieczyszczeń. Po zakończeniu konserwacji powinno się sprawdzić poprawność działania czujnika poprzez
polanie go wodą.
Konserwacja czujnika wiatru – okresowa czynność mająca na celu usunięcie z osi wiatraczka
nagromadzenie zanieczyszczeń w postaci traw, linek, liści, itp. Po zakończeniu czynności konserwacyjnych zaleca
się sprawdzenie działanie czujnika poprzez skierowanie w jego stronę strumienia sprężonego powietrza.
Kopułki świetlikowe – świetliki kopułkowe - niewielkie świetliki dachowe wykonane w wytłaczanego
tworzywa którym jest najczęściej akryl lub poliwęglan a także w niektórych przypadkach kopułki wykonywane są z
maty szklanej. Kopułki świetlikowe stosowane są tam gdzie wymagane jest punktowe doświetlenie. Podstawa kopułek
świetlikowych wytwarzana jest najczęściej z maty szklanej lub kształtowana z blachy trapezowej .
Kopułki akrylowe – świetliki punktowe gdzie część przeźroczysta /kopułka/ została uformowana z
akrylu w procesie termoformowania. Kopułki akrylowe dzielimy na jedno lub wielowarstwowe. Wadą tego rodzaju
świetlików jest wysoka cena oraz niewielka odporność na grad. Aktualnie są wypierane przez dużo tańsze i
cieplejsze świetliki płaskie jednospadowe Eskade
Kotwy ssące – metalowe niewielkie uchwyty służące do kotwienia paneli poliwęglanowych do
konstrukcji obiektu. Wkładane są pomiędzy dwa panele poliwęglanowe i kotwione do konstrukcji. Zabezpieczają w ten
sposób przeszklenie przed parciem oraz ssaniem wiatru.
Krążyny świetlika – konstrukcyjne elementy łukowe na których wspierają się płyty poliwęglanu,
wykonywane są głównie ze specjalnie ukształtowanych profili aluminiowych, a także z drewna oraz ze stali. Przy
większych rozpiętościach wymagane są stężenia w szczycie świetlika, a niektórych przypadkach także u jego podstawy
Kurczenie poliwęglanu – potoczna nazwa rozszerzalności oraz kurczliwości płyt poliwęglanowych
podczas występowania różnic temperatury. Wartość ta w przypadku poliwęglanu jest znaczna ponieważ jest około
czterokrotnie wyższa w przypadku kształtowników stalowych i około dwukrotnie wyższa w przypadku profili
aluminiowych. Cecha ta sprawia że płyty z poliwęglanu powinny być montowane w odpowiednio do tego celu
zaprojektowanych i wykonanych profilach.
Kształt świetlika – rodzaj bryły geometrycznej do której upodobniony jest świetlik, aktualnie
dominującym kształtem jest świetlik łukowy z racji niskiej ceny oraz łatwości sposobu wykonania a także ze
względów cieplnych. Ponadto występują kształty dwuspadowe, jednospadowe, kuliste, piramidalne, wielospadowe.
Kształt świetlika
Kwatera uchylna – inaczej klapa wentylacyjna
Listwa dociskowa – kształtownik metalowy najczęściej aluminiowy – służący do mocowania płyt
poliwęglanowych – listwa dociskowa powinna posiadać gniazda do mocowania uszczelek EPDM.
Minimalny promień gięcia poliwęglanu – jeden z podstawowych parametrów który należy uwzględnić
podczas wykonywania giętych form architektonicznych takich ja zadaszenia i świetliki łukowe. Wprawdzie najczęściej
są to wartości 150 lub 175 grubości poliwęglanu to jednak wartości te nie są stałe i każdy producent płyt określa
je indywidualnie dla danego typu poliwęglanu. Jakiekolwiek nawet najmniejsze przekroczenie tej wartości czyli
wygięcie poliwęglanu pod ciaśniejszym łukiem niż określa to producent skutkować będzie powstawaniem mikropęknięć
materiału. Im norma gięcia będzie bardziej przekroczona tym spękania struktury płyt nastąpią z większą
intensywnością. Spękanie poliwęglanu stanowi nieodwracalną destrukcję. Pomimo iż każdy producent dokładnie określa
te wartości to w większości przypadków popełniane są te błędy.
Minimalny kąt pochylenia poliwęglanu – wartość poniżej której z powierzchni świetlika lub
zadaszenia przeszklonego poliwęglanem nie będzie samoczynnie spływała woda deszczowa. W teorii wartość powinna być
nie mniejsza niż 5% w praktyce zaleca się większą. Powinna być uzależniona od większej liczby czynników jest od
większej ilości czynników takich jak grubość poliwęglanu, wielkość tafli, strefa opadów śniegu jak również strona
świata. W przypadku kiedy poliwęglan posiada zbyt mały kąt pochylenia istnieje groźba że stojąca na jego
powierzchni woda deszczowa lub śnieg może spowodować trwałe odkształcenia w postaci tworzenia się rozległych
trwałych zagłębień. Zjawisko to ulegnie jeszcze pogłębieniu jeżeli konstrukcja zadaszenia lub świetlika nie
zostanie dostatecznie gęsto podparta. W przypadku gdy zbyt mało pochylony poliwęglan znajduje się na północnej
stronie obiektu dodatkowo może się jego powierzchnia pokryć glonami
Naświetla dachowe – potoczne mało precyzyjne określenie wszystkich typów świetlików dachowych bez
sprecyzowania ich kształtów i wielkości .
Naświetla ścienne – inaczej nieotwierane pionowe okna przemysłowe, tanie solidne - łatwe w
montażu, o długiej żywotności. Poliwęglan osadzany jest prostych solidnych profilach aluminiowych
NRO – klasyfikacja ogniowa materiału Nie Rozprzestrzeniający
Ognia
Obróbka blacharska podstawy świetlika – element stanowiąca najczęściej dodatkowy zakres robót -
wykonywany jest z blachy stalowej ocynkowanej, powlekanej, względnie tytanowo-cynkowej. Obróbka blacharska
montowana jest po wykonaniu oraz ewentualnym dociepleniu podstawy świetlika. Ze względu na żywotność całego
świetlika zaleca się żeby obróbka podstawy świetlika była wykonana z trwałych materiałów najlepiej z blachy
tytanowo-cynkowej. Obróbkę blacharską świetlika wykonuje się przed montażem świetlika dachowego
Obróbka dwudzielna – obróbka blacharska podstawy świetlika składająca się z dwóch części górna
część zachodzi na dolną z zakładem. Obróbkę taką stosujemy najczęściej wówczas gdy planujemy po wykonaniu
świetlika docieplić powierzchnię dachu. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie musimy demontować świetlika dachowego w
celu uzupełnienia obróbki
Obróbka podświetlikowa – krótka obróbka blacharska zakrywająca część poziomą podstawy świetlika
oraz niewielki odcinek po spadku. Obróbka podświetlikowa wykonywana jest wówczas kiedy po wykonaniu świetlika
dachowego planuje się dodatkowe prace takie jak wymiana pokrycia dachowego, docieplenie oraz inne obróbki
dekarskie.
Odbarwienie poliwęglanu – skutek działania promieniowania słonecznego UV który w naturalnych
warunkach następuje po upływie żywotności materiału – trwającym około 17- 20 lat. W przypadku płyt założonych
niezabezpieczoną stroną w kierunku operacji słonecznej proces degradacji zaczyna się dużo szybciej średnio po
upływie 3 lat.
Odporność poliwęglanu na gradobicie – umowna wartość określająca jakim zniszczeniu może ulec
poliwęglan na skutek działania kul gradowych.
Odwodnienie świetlika – układ kanałów i szczelin których zadaniem jest odprowadzenie z
konstrukcji świetlika lub okna dachowego na połać dachu - wszystkich skroplin, kondensatu pary wodnej oraz wody
deszczowej i śniegu.
Opierzenie kalenicy – docieplenie przestrzeni pomiędzy zwieńczeniem kalenicy a obróbką blacharską
kalenicową
Orientacja świetlików dachowych – sposób doboru najkorzystniejszego usytuowania świetlików na
połaci dachu poprzez skierowanie ich na odpowiednie strony świata. Największą ilość światła dostarczą nam
świetliki skierowane na południe, najmniej na pólnoc.
Pasma świetlne – długie jednolite świetliki, najczęściej przekraczające długość 10m nierzadko
kilkudziesięciometrowe lub dłuższe – cechują się łatwością montażu oraz niskim kosztem wytworzenie ze względu na
niewielki udział w świetliku ścianek czołowych oraz podstaw i obróbek blacharskich. Pasma świetlne lokowane są
zazwyczaj w osi kalenicy lub prostopadle do niej
Panele poliwęglanowe – modułowe płyty z poliwęglanu komorowego posiadające własne zamki
umożliwiające łączenie między sobą na pióro własne. Nie wymagają w miejscu łączenia pomiędzy sobą profili
aluminiowych ani uszczelek .
Para w poliwęglanie – Poliwęglan dzięki swojej budowie nie jest materiałem hermetycznym dlatego w
jego wnętrzu może utrzymywać się niewielka ilość pary wodnej. W celu niedopuszczenia do tworzenia się jej nadmiaru
lub w celu ograniczenie jej wykraplania stosuje suę dwa rodzaje taśm zabezpieczających jest to taśma paroszczelna
i taśma paroizolacyjna.
Perforacja poliwęglanu – skutek działania silnego gradobicia, a w niektórych przypadkach także
działania mniejszych kul gradowych nierzadko też większych kropel deszczu w przypadku silnie zdegradowanego
materiału przez promieniowanie słoneczne „UV”
Pękanie poliwęglanu – najczęściej wynik zbytniego wygięcie poliwęglanu, większego niż pozwala na
to charakterystyka materiału określona przez producenta.
Płyty kanalikowe - inaczej poliwęglan komorowy lub też poliwęglan
kanalikowy
Płotek przeciwśnieżny – element zapobiegający raptownemu zsuwaniu się dużych płatów śniegu i lodu
na elementy konstrukcyjne dachu w tym świetlików dachowych oraz zadaszeń. Brak lub niewystarczająca ilość płotków
śnieżnych może spowodować trwałe uszkodzenie lub zniszczenie tych elementów.
Podstawa świetlika – element budowlany wiążący dach ze świetlikiem dachowym. Ze względu na sposób
wykonania podstawy dzielimy na wykonane z blachy stalowej, z drewna, murowane jak i również z kombinacji tych
materiałów.
Podstawa świetlika skośna – niejednoznaczne określenie odnoszące się do dwóch różnych przypadków.
W jednej sytuacji opis odnosi się do spodniej części podstawy świetlika kalenicowego której pochylenie zbieżne
jest z kątem pochylenia dachu. W drugim przypadku mamy do czynienia ze skośną wierzchnią częścią podstawy
pochyloną na zewnętrzną stronę. Takie ukształtowania ułatwia montaż niektórych typów świetlików oraz ułatwia
odwodnienie świetlików.
Podstawa świetlika ciepła – w przypadku podstawy tłoczonej z blachy stalowej docieplenie
umiejscowione jest w jej wnętrzu, w przypadku podstaw murowanych lub wylewanych docieplenie umiejscawia się na jej
zewnętrznych częściach.
Poliwęglan lity – płyty poliwęglanowe będące jednolitą taflą o bardzo wysokiej przejrzystości bez
pustek powietrznych w swoim wnętrzu – cechują się bardzo wysoką odpornością na uszkodzenia.
Poliwęglan komorowy – płyty jedno lub wielokomorowe – przeźroczyste materiały o bardzo dobrych
właściwościach termoizolacyjnych połączonych z wysoką przepuszczalnością światła. Im płyty są grubsze i posiadają
większa ilość komór tym poliwęglan będzie miał lepsze parametry izolacyjne
Poliwęglan strong – płyty z poliwęglanu strong należą do płyt o podwyższonej odporności na
zginanie dzięki ukształtowaniu części komór pod kątem co nadaje im większą sztywność
Poliwęglan jednostronnie zabezpieczony przed promieniowaniem UV - typ poliwęglanu którego jedna
strona została zabezpieczona przed rozkładem spowodowanym przez promieniowanie UV. Ten typ poliwęglanu powinien
być zabezpieczoną stroną skierowany w stronę źródła promieniowania UV
Poliwęglan dwustronnie zabezpieczony przed promieniowaniem UV – typ poliwęglanu którego obydwie
strony zostały pokryte ochronną warstwą UV co sprawia że mogą być dowolną stroną skierowane w stronę słońca.
Materiał ten nadaje się do stosowania jako ekrany akustyczne
Poliwęglan bez warstwy UV – płyty poliwęglanowe bez żadnej warstwy ochronnejdo
stosowania w miejscach gdzie nie ma oddziaływania promieniowania UV - czyli we wnętrzu pomieszczeń.
Powierzchnia aerodynamiczna klapy przewietrzającej – żeby uzyskać maksymalny współczynnik
przewietrzania klapy nie ma konieczności jej otwierania do pionu. Wystarcza jeżeli powierzchnia klapy zrówna się z
powierzchnią tworzonego prostokąta wraz z powierzchnią dwóch sąsiadujących z nim trójkątów.
Powierzchnia świetlików – inaczej powierzchnia świetlików w rzucie - wartość
używana głównie w ujęciu projektowym nakazująca jaką część połaci dachu powinno się doświetlić. Jest to jednak
nieprecyzyjne określenie powierzchni świetlików. Ze względu na zastosowane kształty świetliki mogą mieć bardzo
zróżnicowaną powierzchnię. Największą powierzchnie uzyskają świetliki półkoliste, dwuspadowe, niższą powierzchnię
zaś będą miały naświetla płaskie jednospadowe lub też łukowe.
Powierzchnia świetlików w rozwinięciu – inaczej rzeczywista powierzchnia
świetlików określenie pomocne przy obliczaniu bilansu cieplnego obiektu, podaje rzeczywistą
powierzchnię jaką posiadają świetliki. Na rzeczywistą powierzchnie świetlika składa się także ścianka czołowa
świetlika.
Praca poliwęglanu – potoczne określenie skutków rozszerzania się oraz kurczenia jakim poddawane
są płyty poliwęglanowe na skutek działania skoków temperatury.
Promieniowanie cieplne – inaczej promieniowanie podczerwone
Profile aluminiowe do poliwęglanu – kształtowniki specjalistyczne dostosowane do wartości
fizycznych poliwęglanu – głównie do bardzo wysokiej rozszerzalności liniowej. Profile z których wykonywane są
naświetla dachowe, pasma świetle, świetliki dachowe lub
zadaszenia które są wystawione na działanie czynników atmosferycznych powinny mieć gniazda umożliwiające założenie
uszczelek przynajmniej od strony zewnętrznej. Stosowanie profili aluminiowych niedostosowanych do takich wymagań
skutkuje częstym wypadaniem płyt na skutek działania temperatury, wiatrów, opadu śniegu jak również nie gwarantuje
utrzymaniu szczelności.
Profile aluminiowe do stosowań wewnętrznych – proste, relatywnie tanie kształtowniki aluminiowe
do stosowania tylko we wnętrzu obiektów do wykonywania niewielkich ścianek działowych, przegród, przepierzeń.
Profile takie najczęściej nie posiadają gniazd do mocowania uszczelek. Wąski pochwyt poliwęglanu nie gwarantuje
stabilnego mocowania poliwęglanu przy różnicach temperatury, dlatego cechy te sprawiają że profile te nie powinny
być wykorzystywane do wykonywania zadaszeń czy świetlików dachowych.
Profile poliwęglanowe – kształtowniki służące do łączenia niewielkich arkuszy między sobą.
Zastosowanie głównie do wnętrz obiektów jako ścianki działowe przepierzenia itp. Ze względu na brak wymaganych
parametrów wytrzymałościowych profile poliwęglanowe jak i inne profile wykonane z tworzyw sztucznych nie nadają
się do stosowania na zewnątrz obiektów.
Przegląd jesienny świetlików – Przegląd wiosenny świetlików - zakres czynności
mający na celu sprawdzenie stanu technicznego świetlików, elementów uchylnych, czujek pogodowych oraz innych
elementów lub urządzeń związanych ze świetlikami. Przeglądy wykonuje się zarówno przed jak i po najtrudniejszym
okresie dla dachu czyli zimie. W czasie dokonywania regularnych przeglądów istnieje możliwość wychwycenia drobnych
uszkodzeń lub usterek na wczesnym etapie ich powstania. Koszty napraw lub remontów zauważone na tym etapie są
zawsze niższe. Podczas okresowych przeglądów należy także dokonać czyszczenia oraz konserwacji elementów i
urządzeń zgodnych z zaleceniami producenta.
Przycisk otwórz zamknij – Wyłącznik sterujący postępem otwierania lub zamykania klap
przewietrzających. Ze względu bezpieczeństwa praca siłownika następuje tylko w czasie gdy przycisk jest wciśnięty.
Zwolnienie przycisku przerywa pracę urządzenia.
RAL – międzynarodowe umowne określenie barw znajduje zastosowanie w określaniu kolorystyki
stolarki aluminiowej, stalowej oraz blach powlekanych i innych. Każdy kod kolory zawarty jest w czterocyfrowym
kodzie poprzedzonym symbolem RAL
Remont świetlika – zespół czynności mających za zadanie naprawę świetlika z zachowaniem jego
konstrukcji nośnej lub innych ważnych elementów konstrukcyjnych.
Rozpiętość świetlika dachowego – wymiar świetlika dachowego mierzony na zewnątrz jego podstawy, w
odróżnieniu od stolarki otworowej gdzie wymiar zamawianych elementów mierzony jest zawsze w świetle otworu.
Rozpora świetlika – element konstrukcyjny mający za zadanie nie dopuścić do odkształcenia się
podstawy świetlika tak do wewnątrz jak i na zewnątrz podczas ssania lub parcia wiatru, oraz innych działań.
Przekrój rozpór podstawy świetlika oraz gęstość mocowania rozpór powinien być indywidualnie dopasowany do każdego
świetlika.
Rozszerzalność termiczna aluminium - właściwość fizyczna ciał polegająca na zwiększaniu się ich
wraz z przyrostem temperatury.
Rozszerzalność termiczna poliwęglanu jak wyżej właściwość fizyczna ciał polegająca na zwiększaniu
się ich wraz z przyrostem temperatury.
Samogasnący – klasyfikacja odporności materiału na ogień - materiał palący się
do czasu oddziaływania na niego ogniem, po odjęciu źródła ognia gaśnie.
Samoprzylepna folia przeciwsłoneczna – folia samoprzylepna służąca do pokrywania powierzchni
poliwęglanu w celu zwiększenia ochrony przed promieniowaniem słonecznym.
SRO- klasyfikacja odporności ogniowej - Słabo Rozprzestrzeniający
Ogień
Strzałka świetlika łukowego – cięciwa łuku jaką tworzy wygięty w łuk poliwęglan
Strzelanie poliwęglanu – potoczne określenie głośnego dokuczliwego rozładowywania napięcia płyt
poliwęglanowych występujące podczas nagłej różnicy temperatury. Przyczyna tkwi w wysokiej rozszerzalności
termicznej poliwęglanu. Efekt może pogłębić się poprzez zastosowanie płyt kolorowych w tym szczególnie płyt o
ciemnej barwie. Niejednokrotnie efekt „strzelania” pogłębia się także wskutek zbyt ciasnego osadzenia poliwęglanu
a także poprzez pozostawienie zbyt małych szczelin dylatacyjnych.
Ściąg świetlika – Świetliki dachowe z racji zastosowania sprężystego wypełnienia nieustawicznie
dążą do wyprostowania oddziaływując w sposób ciągły na podstawę świetlika oraz na konstrukcję dachu. W celu
zapobieżeniu tym siłom stosuje się elementy stanowiące cięciwę świetlika - której gęstość mocowania dobiera się
indywidualnie do danego obiektu.
Świetlik płaski jednospadowy – typ świetlika dachowego posiadający tylko jedną połać - nachyloną
w takim stopniu by woda deszczowa lub skropliny miały możliwość łatwego spływu na połać dachu.
Świetlik poliwęglanowy ciepły – typ świetlika w którym zastosowano wypełnienie poliwęglanem
komorowym o bardzo dobrych parametrach izolacyjnych czyli o grubości powyżej 10mm oraz ilości komór większej niż
dwie
Świetlik kalenicowy – inaczej – świetlik biegnący w kalenicy – świetlik
usytuowany w osi i kalenicy – najczęściej na długości całego dachu. W świetlikach kalenicowych pozostawia się
przerwę na początku oraz na końcu biegu świetlika przez którą można przejść z jednej połaci na drugą.
Świetlik łamany w kalenicy – inaczej świetlik przechodzący przez kalenicę -
świetlik dachowy najczęściej łukowy lub dwuspadowy przechodzący z jednej połaci dachu na drugą przez kalenicę. W
szczycie kalenicy świetlik nie jest rozdzielany lecz stanowi jedną całość konstrukcyjną.
Świetlik zimny – potoczne określenie typu świetlika przeznaczonego do obiektów które nie są oraz
nie będą docelowo ogrzewane, a także do doświetlenia wiat. W świetlikach zimnych powinno się stosować poliwęglany
oraz konstrukcje nośne świetlików o większej wytrzymałości. ponieważ w okresie zimowym zgromadzony na powierzchni
świetlików śnieg może nie ulec wytopieniu. Świetlikami zimnymi określa się też świetliki w których wypełnienie
stanowi poliwęglan lity.
Świetliki dachowe – element budowlany którego zadaniem jest zapewnienie naturalnego doświetlenia
słonecznego, w odróżnieniu od okna dachowego które jest zazwyczaj płaskim elementem świetliki przyjmują różne
formy architektoniczne od piramidy do elementów łukowych.
Świetliki łukowe – typ świetlików w którym wykorzystuje się wypełnienia dające się na zimno
formować, w tym głównie płyty poliwęglanowe. Świetliki łukowe są konstrukcjami samonośnymi z tego powodu są
zdecydowanie lżejszymi niż inne formy naświetli. Świetliki łukowe nie wymagają kosztowej w wykonaniu kalenicy.
Świetliki dachowe Eskade - System o przedłużonej żywotności – opatentowany typ świetlików o
unikalnej konstrukcji charakteryzujący się długą żywotnością wynikającą z dopracowania wszystkich nawt
najdrobniejszych szczegółów. W świetlikach tych zakłada się bardzo długą żywotność stolarki aluminiowej, zakłada
się że cyklicznej wymianie podlegać będzie jedynie poliwęglan i uszczelki,
Świetliki obiektowe – typ tanich prostych świetlików świetlików przeznaczonych do obiektów
przemysłowych.
Świetliki dachowe z przekładką poliestrową – świetliki o podwyższonej odporności na ogień,
poprzez podłożenie pod ich dolną powierzchnię uniepalniającego poliestru.
Świetliki NRO – świetlik nie rozprzestrzeniający ognia
Świetliki na obory – specjalistyczna konstrukcja świetlików kalenicowych doświetlających obiekty
w których hodowane są zwierzęta. Zadaniem świetlików na obory jest oprócz dostarczenia światła także zapewnienie
sprawnej wentylacji bez możliwości występowania przeciągów. Służą do tego odpowiednio wyprofilowane wiatrownice
zaopatrzone w szczotki
Świetliki SRO – świetlik słabo rozprzestrzeniający ogień
Układ świetlików na dachu – optymalne rozmieszczenie świetlików na powierzchni dachu dający
najlepsze wykorzystanie naturalnego światła słonecznego zapewniając najbardziej zrównoważony jego podział według
jego zapotrzebowania.
Worki śnieżne – inaczej zaspy śnieżne tworzące się po zawietrznych stronach świetlików. Nadmierne
ich nagromadzenie może zatrzymać część światła mającego wpadać przez świetlik, może być także źródłem przecieków
przy zbyt niskich lub źle przygotowanych lub ukształtowanych podstawach.
Wybrzuszenie poliwęglanu – najczęściej skutek zbyt ciasnego osadzenia płyt w ramie jak również
wygięcie poliwęglanu pod zbyt zbyt ciasnym łukiem. Często jest to skutek punktowego zamiast liniowego mocowania.
Wyłaz dachowych – niewielkich wymiarów wyjście służące do okazjonalnego wyjścia na połać dachu w
celu dokonania przeglądu lub prac naprawczych
Wymiar otworu dachowego – wartość podawana zawsze w świetle z zaznaczeniem że pomiar wykonany był
w świetle otworu.
Wymiary świetlików dachowych – rozpiętość oraz długość świetlika mierzona na zewnątrz podstawy –
należy pamiętać że świetlik dachowy ma obejmować zewnętrzny obrys podstawy, nie zaś wymiar w świetle otworu.
Wymiary handlowe poliwęglanu a jego wytrzymałość - Wymiary handlowe poliwęglanu określane są
przez producentów. Poliwęglan komorowy występuję najczęściej w szerokościach 210cm lub 125cm długości płyt to
600cm lub 700cm. Poliwęglany lite najczęściej produkowane są w formatach 205cm x 305cm. Producenci niejednokrotnie
są w stanie wyprodukować na zamówienie inne wymiary, jednak jest jest to uzależnione od wielkości zamówienia oraz
możliwości technologicznych.
Wypadanie poliwęglanu – niepożądane zjawisko będące skutkiem błędów wykonawczych lub projektowych
prowadzące do wysuwania się lub wypadania tafli płyt poliwęglanowych. Do najczęściej popełnianych zaliczyć można:
stosowanie zbyt wąskich niedostosowanych do tego celu elementów stolarki do świetlików, montowanie zbyt dużych
arkuszy płyt poliwęglanowych, brak stabilności podparcia płyt bez uwzględnienia strefy opadów śniegu oraz parcia i
ssania wiatru.
Wysokość podstawy świetlika dachowego – wymiar określający całkowitą wysokość wykonanej podstawy
od miejsca jej posadowienia do wierzchniego punktu.
Wysokość podstawy ponad wierzchnie krycie dachu – wymiar stanowiący różnicę wysokości pomiędzy
szczytem wierzchniego krycia dachu dachu pod świetlikiem a półką podstawy świetlika.
Zaślepienie świetlików – Podczas remontu lub termomodernizacji starych obiektów i wymiany
świetlików na posiadające lepsze parametry termoizolacyjne i przepuszczające większe ilości światła powstaje
nadwyżka światła i ciepła. Może to powodować zjawisko olśnienia słonecznego lub efekt
cieplarniany. Żeby temu niekorzystnemu zjawisku zapobiec lub zminimalizować część miejsc po świetlikach
wypełnia się elementami izolacyjnymi nie przepuszczającymi światło.
Zapchanie odwodnienia - brak drożności spowodowany brakiem regularnej konserwacji, przyczyną
zapchania są szczątki liści oraz innych zanieczyszczeń występujących na dachu. Zapchanie odwodnień świetlików
powoduje gromadzenie się w tych niejscach wody deszczowej co w konsekwencji często prowadzi do rozwoju w dolnej
części świetlików oraz w komorach poliwęglanu glonów.
Zjawisko olśnienia słonecznego – niepożądane zjawisko występujące zazwyczaj w obiektach
/szczególnie niskich/ gdzie zastosowano zbyt duże świetliki bezpośrednio nad przebywającymi tam lub pracującymi
ludźmi. Powoduje to ciągłe oślepianie połączone z wysoką temperaturą. Problem pogłębia zastosowanie
przeźroczystego wypełnienia świetlików lub okien dachowych.
Żółknięcie płyt poliwęglanowych – skutek działania promieniowania słonecznego „UV” na poliwęglan,
w naturalnych warunkach proces ten następuje po upływie kilkunastu lat. Żółknięcie płyt poliwęglanowych równoważne
jest ze znaczną utratą ich wytrzymałości jak i odporności na gradobicie. W przypadku gdy płyty poliwęglanowe
zostały wystawione na działanie promieniowania UV niezabezpieczoną stroną proces rozkładu poliwęglanu następuje
dużo szybciej najczęściej po upływie kilku już lat. Wpływ na żółknięcie poliwęglanu ma także orientacja stron
świata czyli to w jaką stronę został materiał skierowany.