1. Typowy świetlik dwuspadowy występujący na wielu jeszcze spółdzielczych blokach na terenie całego kraju. Świetliki tego rodzaju stanowią swoistą chłodnię kominową przez który ucieka większość ciepła z klatki schodowej podnosząc tym samym czynsz mieszkańcom. Ucieczka ciepła odbywa się nie tylko z samej klatki schodowej a także przez ściany mieszkań
które przylegają do klatki chodowej. Wiele bloków poddawanych jest termomodernizacji przez docieplanie ścian oraz dachów, jednak niewiele administratorów zdaje sobie sprawę jakie ilości energii cieplnej ucieka przez zimne i nieszczelne świetliki dachowe.
2. Świetlik dachowy dwuspadowy widziany od środka. Podobnie jak na fotografii nr 1 widzimy drzwi służące do wejścia na dach. Świetlik ten pełnił także funkcję umożliwiającą wejście na dach dlatego ta przyczyna zadecydowała o pozostawienie świetlika w kształcie dwuspadowym. Widoczna podstawa świetlika jest w dobrym stanie.
3. Widok świetlika od wnętrza. Większość świetlików pochodzących z lat 70-tych ubiegłego
wieku posiada zbliżoną konstrukcję. Cokół świetlika jest murowany lub wylewany z
betonu, na jego wewnętrznym obwodzie zatopiony jest zazwyczaj kątownik do którego mocowana jest zazwyczaj cała pozostała konstrukcja świetlika.
4. Zbliżenie na szczegół połączenia świetlika dachowego z podstawą. W tym przypadku zastosowano dodatkowe wzmocnienie świetlika za pomocą wspawanego płaskownika.
Należy pamiętać że wiele rozwiązań z tamtych czasów było wykonywane z zupełnie przypadkowych elementów. Nierzadko świetliki różniły się w mniejszym lub większym stopniu między sobą.
5. Na fotografii widoczne są dokładnie bloczki z betonu komórkowego, ciemniejsze miejsca spoin świadczą że w tych miejscach następowało przemarzanie które to pogłębiało się na skutek wychładzania przez sam świetlik. Trzeba pamiętać że w miejscach tych podczas ostrej zimy panowała zazwyczaj ujemna temperatura. W czasie wznoszenia bloków mieszkalnych zjawiska te były normą, jednak ww dzisiejszych czasach kiedy zwraca się uwagę na każdą ilość utraconego ciepła takie zjawiska są niedopuszczalne. Konieczne jest podczas modernizacji świetlika dachowego także docieplenie ścianek świetlika – zarówno podstawy jak i ścianek czołowych.
6. Stary świetlik posiadał podwójne mocowanie w podstawie świetlika, nie wiadomo jaki był cel takiego działania, zapewne nadwyżka stali w latach siedemdziesiątych. Powstała szczelina jest miejscem gdzie gromadzić się będzie jedynie kurz. Rozwiązanie to nie miało zapewne żadnego związku z wytrzymałością świetlika.
7. Demontaż świetlika najlepiej rozpocząć od kalenicy, w tym przypadku widzimy podwójną nieocieploną obróbkę blacharską. Spodnia obróbka kalenicy pochodziła zapewne z czasów budowy bloku mieszkalnego i tym samym z czasów powstania świetlików. Górna obróbka kalenicowa powstała zapewne później, zakładamy że świetliki dachowe przeciekały dlatego zdecydowano się na założenie dodatkowej obróbki bez usuwania wcześniejszej. Widać że szkło zbrojone osadzone zostało na kicie dlatego usunięcie tafli w całości nie będzie możliwe.
8. Podczas prac rozbiórkowych warto być przygotowanym i zabezpieczyć otwór świetlika za pomocą plandeki, W przypadku załamania pogody unikniemy w ten sposób zalaniu wnętrza klatki schodowej. Podczas prac rozbiórkowych należy usunąć w pierwszej kolejności luźne i groźne tym samym kawałki szkła, betonu oraz stali.
9. Zbliżenie na szczegół kalenicy świetlika, widoczne są ślady wielokrotnych prób uszczelniania świetlika, nie tylko za pomocą kitu, a także za pomocą uszczelniaczy bitumicznych w tym smoły oraz lepiku. Jedynym sposobem usunięcia tafli szkła jest jego kontrolowane stłuczenie. Usunięcie szkła ułatwiłoby użycie palnika gazowego, jednak ze względu na groźbę poparzenia oraz zagrożenie pożarem odradzamy ten sposób.
10. Świetliki z usuniętymi taflami szkła zbrojonego. Widoczna w prawym kadrze obróbka blacharska ma swoje lata świetności za sobą dlatego lepiej zastąpić ją nową
11. Podczas demontażu świetlików trzeba zabezpieczyć przestrzeń pod świetlikami, unikniemy w ten sposób przedostawaniu się do wnętrza dużych niebezpiecznych elementów.
Musimy się jednak liczyć z przedostawaniem do środka, a także unoszeniu przez wiatr drobin szkła, pyłu oraz kurzu.
12. Częściowo zdemontowany świetlik wraz z konstrukcją stalową. Pozostawiono fragmenty istniejącej konstrukcji na której wsparta zostanie nowa rama świetlika.
13. Świetliki dachowe podczas demontażu szkła oraz zbędnej konstrukcji stalowej.
14. W celu zabezpieczenia otworu pod świetlikiem warto dodatkowo zastosować solidne belki drewniane, Podczas prowadzenia robót można na nich wesprzeć elementy demontowanego świetlika. Zarówno płyty OSB jak i płyty pilśniowe mają chronić
15. Przykładowy świetlik dwuspadowy w którym niemal całkowicie zdemontowano istniejącą konstrukcję stalową, pozostała jedynie podstawa świetlika która zostanie wyremontowana i wykorzystana ponownie. W tym przypadku wymóg taki wynikał z decyzji Inewstora o odtworzeniu kształtu świetlika. Istniejące przeszklenie szklane zostanie wymienione na poliwęglan komorowy gr 16mm.
16. Podczas cięcia konstrukcji stalowej świetlika trzeba zwrócić uwagę na snopy iskier. W każdej sytuacji należy mieć pod ręką gaśnice jak również koc gaśniczy.
17. Na zdemontowaną podstawę /wystające słupki/ założono nową /liniową/ odpowiednio uformowaną podstawę świetlika z blachy ocynkowanej. Zastosowanie podstawy świetlika o takim kształcie ułatwia ekonomiczne rozmieszczenie mocowań profili aluminiowych, dzięki czemu unikniemy tworzeniu niepotrzebnych odpadów poliwęglanu oraz stolarki aluminiowej.
W zdecydowanej większości stare świetliki posiadały szerokość tafli szklanych około 65cm lub 72cm – 85cm. Płyty poliwęglanowe występują w szerokościach 210cm oraz 125cm co przy rozkroju 210cm na dwa pola daje nam 2 x 105cm a przy rozkroju na trzy pola daje nam 3 x 70cm. Analogicznie wymiar 125 dzielony na dwa pola to 62,5cm. Jak łatwo zauważyć
w większości przypadków nie da się wykorzystać analogicznego rozkroju poliwęglanu do wcześniejszego rozkroju szkła.
18. Zdjęcie przedstawia przygotowana podstawę świetlika. Widoczna od wewnątrz podstawa posiada gęste mocowania. Trzeba pamiętać że stare świetliki dwuspadowe szklano-stalowe posiadały olbrzymią masę. W przypadku świetlików aluminiowo-poliwęglanowych mamy do czynienia z niewielkim ciężarem, dlatego świetliki takie będąc narażone na działanie sił wiatru będą bardzo podatne na działanie zarówno parcia jak i ssania wiatru.
19. Istniejąca zewnętrzna obróbka blacharska świetlika zachowała się w dobrym stanie dlatego zdecydowaliśmy się ją pozostawić. Jej demontaż uważamy w tej sytuacji za nieuzasadniony, wiązał by się niepotrzebnym odkryciem znacznej połaci dachu wokół świetlika.
20. Wnętrze podstawy szczelnie wypełniamy styropianem lub twarda wełną mineralną, w razie potrzeby powstałe szczeliny dopełniamy miękką wełną mineralną, lub wypełniamy pianką poliuretanową.
21. Liniowa podstawa wykonana z blachy ocynkowanej powinna być montowana na zakładkę. Mocowanie podstawy na styk spowoduje że podstawa nie będzie stabilna, w przyszłości mogą pojawić się szpary oraz szczeliny przez które woda będzie mogła przedostawać się do środka. Zaleca się żeby szerokość zakładki wahała się od 3 do 7 cm
22. W widocznym na zdjęciu świetliku zachowaliśmy skrajny kątownik w celu wzmocnienia stabilności ścianki czołowej świetlika. Ścianka ta wykonana jest z cegieł i była konstrukcyjnie związana z elementami stalowymi świetlika, dlatego mając na uwadze napór wiatru warto takie wzmocnienie ścianki zachować
23. Profile aluminiowe do poliwęglanu powinny mieć minimum 70mm szerokości /Zestaw profili E-2087 oraz E-2088, z doświadczenia wiemy że z węższych profili poliwęglan lubi po czasie wypadać. Świetliki wykonane w latach siedemdziesiątych podczas wielkiego bumu budowlanego z tamtych lat niestety nie zawsze trzymały się zbyt wysokich standardów jakościowych. W ślad za tym trzeba się liczyć ze znacznymi różnicami wymiarów, Na naszym forum umieściliśmy wiele przykładów stosowania zbyt wąskich profili aluminiowych przedstawiając skutki takiego działania.
24. Stosując rozwiązanie widoczne na fotografii możemy być pewni że świetliki dachowe nie będą kosztowały za wiele, natomiast będą bardzo długo cieszyły użytkownika swoją niezawodnością. Tutaj każdy szczegół został dokładnie przemyślany. Jakiekolwiek skropliny powstałe w dolnej części świetlika przedostaną się do profili obwiednich świetlika. Widoczny na zdjęciu profil do poliwęglanu E-2126 posiada wystarczająco dużo miejsca do swojej pracy wynikającej z różnic temperatury. Dodatkowo kształt profili zdecydowanie ułatwia montaż podobnie jak i ułatwia wymianę poliwęglanu w przyszłości.
25. Świetlik w którym zostały założone częściowo profile do poliwęglanu oraz obróbki blacharskie podstawy świetlika. Podstawa świetlika została ukształtowana w ten sposób żeby właściwe obróbki można było założyć w późniejszym czasie. Rozwiązanie to podyktowane zostało kolejnością wykonywanych prac.
Na pierwszym miejscu była wymiana przeszklenia świetlików dachowych , na drugim
miejscu zaś docieplenie połaci dachu wraz z założeniem nowego pokrycia dachowego.
Przedstawiona kolejność zapobiegnie zniszczeniu gotowego pokrycia dachowego.
26. Kalenica świetlika została także zwieńczona systemowymi profilami Eskade-System.
Ułatwi to montaż poliwęglanu jak i pozwoli skorygować niedokładności w wykonaniu starego świetlika. Należy pamiętać że w przyszłości wymiana poliwęglanu będzie dużo
łatwiejsza.
27. W narożniku świetlika stosujemy także ten sam zestaw profili co na jego biegu. Jedyną różnicą jest zastosowanie profili dystansowych E-2135 przy samej ściance czołowej świetlika.
28. Przy samej ściance czołowej świetlika stosujemy cienkościenny kątownik aluminiowy.
Będzie on bazą do wykonania obróbek blacharskich. Każdy zastosowany element świetlika wykonany z solidnych profili aluminiowych jest najlepszą inwestycją na dachu. Wiadomo że większość blach stalowych ocynkowanych lub powlekanych po kilkunastu latach pokryta będzie korozją lub nawet doszukamy się na ich powierzchni perforacji.
29. Na tak obrobiony i przygotowany narożnik możemy założyć obróbkę blacharską narożną świetlika. Wprawdzie można zastosować blachę ocynkowaną, lub powlekaną , jednak najtrwalsze i w konsekwencji dłuższego czasu eksploatacji najlepszym rozwiązaniem okaże się zapewne blacha cynkowa lub tytanowo-cynkowa.
30. Widok prawie gotowego świetlika. Pozostaje jeszcze wspomniana powyżej obróbka blacharska narożnika. Świetlik możemy uznać za bardzo ciepły, jako wypełnienie zastosowano poliwęglan komorowy gr 16mm
31. Ujęcie drugiej strony świetlika, Podobnie jak wcześniej pozostaje założenie obróbki blacharskiej. Warto korzystając okazji prowadzonych prac na dachu sprawdzić oraz razie
potrzeby naprawić instalację odgromową.
32. Pod koniec prac montażowych warto sprawdzić czy wszystkie śruby, wkręty zostały zamontowane we właściwych miejscach oraz we właściwej ilości oraz rozstawie. Sprawdzamy czy wszystkie obróbki blacharskie świetlika są przytwierdzone.
Przed wykonaniem tych czynności warto sprawdzić wielkość zakładu obróbek blacharskich.
33. Świetliki dachowe po wymianie przeszklenia na poliwęglan widoczne od wnętrza obiektu.
